Bayramda sağlıklı beslenmeye devam ama diyete mola !
Kurban bayramı yaklaşıyor. Kurban bayramı deyince akla kavurmalar, mangallar, tatlılar geliyor. Bu süreçte tabi ki diyete mola vereceğiz ama sağlıklı beslenmeye her koşulda devam ediyoruz. Peki, kurban bayramında nasıl sağlıklı besleniriz? Nelere dikkat etmeliyiz? Öncelikle dikkat edeceğimiz nokta, kurban etlerinin saklanması ve pişirilmesi. Yumuşak bir et yemek istiyorsak etlerin ölüm katılığının geçmesi için 4°C ‘de 24 saat buzdolabında bekletmeliyiz. Bu sürede lezzet öğeleri gelişmekte ve eti yemeye hazır hale getirmekteyiz.
ETLER NASIL SAKLANMALI?
Etler çabuk bozulan bir yapıya sahiptir. Dolayısıyla etlerin depolanmasına dikkat edilmelidir. Kurban etleri hayvan kesildikten hemen sonra soğutucuya konmamalıdır. Ölüm sonrası katılığı sırasında etler, önce güneş görmeyen serin bir ortamda (7-15oC’de ) 3-4 saatlik bir süre bekletilmelidir. Etin ölüm sonrasındaki olgunlaşması için soğutucularda 4oC’de 24 saat yeterlidir. Kıyma olarak tüketilecek etler kullanılana kadar soğutucularda 4°C ‘de bekletilmelidir. Kuşbaşı olarak tüketilecek etler buzdolabında 4°C ‘de en çok 1 gün bekleyebilir.
ETLER NASIL PİŞİRİLMELİ? ETLERİ MANGALDA PİŞİRMEK ZARARLI MI?
Etin lezzetini etkileyen en önemli faktörlerden biri pişirme yöntemidir. Lezzetli bir et yemeği yemek için, bağ dokusunun fazlalığına göre pişirme yöntemi seçilmelidir. Bağ dokusu fazla olan etlerde (kuşbaşı ve parça etler) ağır ateşte veya sıvıda pişirme yöntemleri( haşlama veya kaynatma) kullanılmalıdır. Bağ dokusu içeriği düşük olan etlerde ( kebap, biftek, pirzola gibi) ise kuru pişirme yöntemleri ( fırında, kavurma ve kızartma ) kullanılmalıdır. Mangal yapılırken etin yüzey kısımlarına gelen ateş çok yüksek olmamalıdır. Izgara et ile ateş arasında 10-15 cm aralık olmalıdır. Yüksek ateş yüzeydeki proteinlerin birden bire katılaşarak, ısının etin iç kısmına ulaşmasını engeller. Çok yüksek ısı dış yüzeyinin yanmasına ve su kaybının fazla olmasına yol açarak besin kaybını arttırır. Yanmış etlerde oluşan kömürleşme mide ve bağırsak sisteminde kanserleşmeye neden olmaktadır. Aynı zamanda pişerken çıkan duman bile kanseri tetikleyen unsurlardandır. Dolayısıyla etin yağının ateşe damlamasına izin vermemek en doğru şey olacaktır. Köfte ve parça etler ızgara yapılırken bir taraf iyice piştikten sonra diğer tarafa çevrilmelidir. Eti sık sık çevirmek fazla su kaybına neden olur ve et sertleşir.
FAZLA KIRMIZI ET TÜKETİMİ KALP HASTALIKLARINA NEDEN OLUYOR !
Kırmızı etler proteince zengin kaynaklardır. Yağ miktarı ne kadar yüksek ise etin protein miktarı azalır. Etteki yağlar trigliseritler (TG) ve fosfolipitlerden oluşmaktadır. Etin yağ içeriği arttıkça TG miktarı ve doymuş yağ içeriği artmaktadır. Doymuş yağ asitleri kalp- damar hastalıklarının gelişmesinde rol oynar. Dolayısıyla görünür yağı ne kadar az et tüketirsek sağlığımız açısından o kadar faydalı olur. Özellikle şişmanlık, kalp-damar hastalığı, diyabet ve hipertansiyonu olan bireyler kırmızı et tüketimine dikkat etmelidir. Yağlı etlerin kolesterol içeriği de yüksek olacağı için bu bireyler mümkün olduğunca yağsız eti kısıtlı miktarda tüketmelidir.
SEBZELERLE BİRLİKTE TÜKETİLDİĞİNDE DAHA FAYDALI OLUYOR !
Kırmızı etler sindirimi zor olan besinlerdir. Kırmızı eti tüketirken, etin bağ dokusuna uygun pişirilmesi sindirime uygun hale getirmede temel unsurdur. Bununla birlikte sebzelerle birlikte pişirildiğinde besin çeşitliliği sağlanır ve sebzelerde bulunan C vitamini, etlerde bulunan demir, çinko ve magnezyumun emilimini ve vücutta kullanılmasını arttırmaktadır. Birlikte pişirilmese bile yanında bol limonlu bir salata, meyve suyu ya da limonata gibi C vitamini yüksek besinler tüketilmesi faydalı olacaktır. Et yemeğini ister sebzeli pişirirken ister tek başına pişirirken fazladan yağ eklemeye gerek yoktur.
KURBAN BAYRAMINDA BESLENME DÜZENİ NASIL OLMALIDIR?
Güne yumurta, peynir, domates, salatalık gibi rutin bir kahvaltı ile başlanmalıdır. Bir öğün yüksek miktarda et tüketimi varsa diğer öğün mutlaka sebze yemeği ya da kurubaklagil yemekleri tüketilmelidir. Karaciğer, yüksek miktarda A vitamini ve demir içerir. Ancak yine de abartılmadan tüketilmelidir. Ara öğünlerde mutlaka meyve tüketilmeli buna bağlı olarak posa tüketimi arttırılmalıdır. Kurban Bayramında et tüketimi ile birlikte tatlı tüketimi de artmaktadır. Bu durumda şerbetli tatlılar yerine sütlü tatlıların tüketilmesi daha az kalorili ve zararlı olacaktır.